METROPOLİS - FRITZ LANG

Kapitalizm canavarı; peki ne ile beslenir? ‘İnsan’ , her geçen gün seni beni yutarak daha da şişmanlıyor ama ateşten midesi... 

Film Babil kulesi etrafında dönen ‘çark’ üzerine kurulu desem de duruyor sonunda işleyişi. Peki ne zaman? Beyin ile eller ‘kalp’ ile bağlandığında..

Naziler tarafından desteklenmiş ilk olarak lakin sonra ‘komünizm’ propagandası var diye de yasaklanmış. Faşizmi simgelediğini düşünmüyorum asla bu filmin, sebepleri;

Açılış sahnesinden;

“Bu Metropolis’in efendisi Joh Fredersen’in oğlu Freder’in kızı (sevdiği kız) arayışında başından geçenler:”

Baba-oğul ne hatırlattı? Tanrı-kul ilişkisini hatırlattı bana, tıpkı Adem’in Havva’nın peşi sıra gitmesi gibi...

Artık dünyada olduğumuza göre; kusurlu insanoğlunun kusurlu düzeni metropoliste... Burada çalışan işçiler bir patlamada can verir.

Freder, babasının düzenine karşı çıkar yukarıdan aşağıdaki sürü misali işçilere bakınca ve ‘Benim hala gidilecek uzun bir yolum var’ diyerek çizer rotasını.

Joh Federsen, kusursuzu arar, arı gibi işler işlesin ister ki burada akıllara durgunluk verecek bir ‘insan makina’ nın yapılışına şahit oluruz, büyüksünüz Lang. Sene 1927...

“Ve üstü Tanrı’ya hakaret eden isimlerle dolu kırmızı, yedi başlı ve on boynuzlu canavara binmiş kadını gördüm. 

Ve elinde altın bir kadeh tutan kadın kırmızılar, morlarla giyinip kuşanmıştı. Ve alnında ismi yazıyordu, bir gizem:

YÜCE BABİL

Dünyadaki nefret edilen şeylerin annesi. Ve azizlerin kanı ile sarhoş olmuş kadını 

gördüm.”

İncilden alınan bu metinden de anlaşılacağı üzere dehşetli makinanın yerine Freder’in uğruna cennetten vazgeçtiği ‘Maria’ geçer, kaos için. Takma elli mucit gerçekleştirir bu dönüşümü ve benim bir kez daha bittiğim sahneler çekilmiş olur....

Yeni Maria kışkırtır işçileri ve ayaklanma olur. İsyan eden işçiler su borularını patlatırlar bir süre sonra da tehlikeli boyutlara varan su baskınından kaçmaya çalışırlar, bütün bunlar olurken ‘Maria ve aşıkları’ bir grup insan dans ederler ‘dünyanın sonunu kutlayalım’ nidalarıyla.

Ancak bir süre sonra metropolisin beyni bir yerde hata yaptıklarını çocuklarına ne olacağını sorar ve bütün bunların suçlusu gördükleri insanımsı Maria’nın peşine düşerler bu sırada isyan görevini tamamlamış olan robot Maria devre dışı kalır yerini asıl Maria’ya bırakır. İşçiler masum Maria’yı yakalar ve çarmıha gerilen İsa misali yakarlarken Freder kurtarır sevgilisini. Robot ve mucidimiz ölüdür artık.

Kapanışta; Maria aracı olarak baba oğulu barıştırır. Burada aslında iktidar için gerekenin ‘kalp’ olması gerektiği vurgusu var ki sıklıkla simgeleniyor zaten filmde ‘yıldız’ figürü.

Belki simgesel değerlendirdim çoğunlukla, daha çok alt metin çıkar...